Uprawa soi w ostatnich dwóch latach utrzymuje się na zbliżonym poziomie pomimo tego, że jest ona uprawą o niskich wymaganiach agrotechnicznych oraz jest cenny ogniwem płodozmianu. Nasiona soi zawierają stosunkowo dużą ilość białka i tłuszczu, dlatego też jest ona często wykorzystywana jako składnik pasz treściwych. Ważnym krokiem w kierunku zadowalających plonów soi, jest odpowiedni dobór odmiany dostosowany do długości sezonu wegetacyjnego w rejonie uprawy.
Wpływ soi na stanowisko
W uprawie polowej dominują 3 gatunki roślin uprawnych pszenica ozima, kukurydza oraz rzepak. W przypadku wielu gospodarstw płodozmian jest krótki, co może prowadzić do kompensacji agrofagów i nadmiernego spadku żyzności gleby. Uprawa soi, która zaliczana jest do roślin strączkowych grubonasiennych, wydłuża okres rotacji płodozmianu, a tym samym wpływa na zmniejszenie ryzyka spadku produktywności. Liczne doświadczenia oraz praktyka rolnicza wskazują, że pszenica ozima uprawiana w następstwie po roślinach strączkowych plonuje wyżej niż po innych przedplonach.
Niewątpliwą korzyścią z uprawy soi jest duża akumulacja azotu w resztach pożniwnych pozostających na polu po zbiorze nasion. Składnik nie pochodzi z nawozów, ale jest wiązany z powietrza w wyniku symbiozy soi z bakteriami brodawkowymi wiążącymi N — atmosferyczny w formy przyswajalne dla niej. Tempo mineralizacji resztek pożniwnych można zwiększyć, stosując preparat mikrobiologiczny Convert WG, który znacząco zwiększa aktywność mikrobiologiczną gleby.
Jaką odmianę wybrać?
Na wstępie wspomniano, że zdecydowanie najważniejszym parametrem umożliwiającym osiągniecie zadowalających rezultatów, jest wybór odmiany dostosowany do długości okresu wegetacji w miejscu uprawy. Tym krótszy okres wegetacji, tym odmiana powinna być wcześniejsza. Zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem jest wybór odmiany testowanej w zbieżnych warunkach- firmy prowadzą liczne doświadczenia polowe pod kątem porównania plony nasion. Materiał siewny soi można znaleźć tutaj: https://osadkowski.pl/material-siewny/soja--c-001131. W opisie każdej odmiany zawarta jest informacja o klasie wczesności:
- bardzo wczesne i wczesne (0000)
- średnio wczesne i średnio późne (000)
- późne i bardzo późne (00 i 0)
Należy pamiętać o tym, że wraz z wydłużeniem okresu od siewu do osiągnięcia dojrzałości żniwnej zwiększa się potencjał plonowania. Jednak w warunkach klimatycznych Polski rekomendowane są odmiany wczesne i średnio wczesne, ich okres wegetacji trwa od 120 do 150 dni.
Wczesność jest niewątpliwie bardzo ważną cechą użytkową soi, jednak odmiany w obrębie tej samej klasy wczesności, różnią się od siebie takimi parametrami jak:
- potencjałem plonowania
- tolerancją na chłody
- wigorem początkowym
- wymaganiami glebowymi
- odpornością na wyleganie
- zawartością tłuszczu i białka
Termin i parametry siewu
Materiał siewny soi w stopniu kwalifikacji C1 oferowany jest w jednostkach siewnych, które zwykle zawierają 150 000 nasion. Najczęściej rekomendowana obsada soi wynosi od 60 do 70 roślin na 1m2, czyli do zasiania jednego hektara potrzeba od 4 do 4,5 jednostki siewnej.
Głębokość siewu nasion soi wynosi od 3 do 4 centymetrów. Jej siew należy rozpocząć, gdy temperatura gleby na tej poziomie umieszczania nasion przekroczy 8°C. Przy standardowym przebiegu pogodny optymalny agrotechniczny termin siewu, przypada od połowy kwietnia do początku maja, w zależności od regionu Polski.
Siew w nienagrzaną glebę opóźnia wschody i zwiększa ryzyko zgorzeli siewek oraz nierównomierności wzrostu. Opóźnienie siewu może przełożyć się na przesunięcie okresu wegetacji, a tym samym na trudność w osiągnięciu dojrzałości żniwnej.
Zbiór soi
Soję należy zbierać, gdy osiągnie dojrzałość żniwną — nasiona są twarde, a strąki naturalnie zasuszone. Termin zbioru nie powinien przekraczać połowy października — do tego momentu soja powinna osiągnąć dojrzałość pełną. Przebieg pogody po tym terminie z reguły nie sprzyja dosychaniu soi na polu, w efekcie czego może ona nie osiągnąć odpowiedniej wilgotności, gwarantującej bezproblemowy zbiór i przechowywanie nasion.